De piramide van Snofroe in Meidoem

Doorsnede van de piramide van Snofroe, Meidoem.
Doorsnede van de piramide van Snofroe,
Meidoem.

Farao Snofroe was de eerste vorst van de 4de dynastie tijdens het Oude Rijk. De eerste echte piramides werden door Snofroe gebouwd in Meidoem en Dasjoer. Omdat hij in totaal maar liefst drie piramides liet bouwen, was Snofroe de grootste piramidebouwer van het oude Egypte. Hij liet zijn arbeiders – het waren zeker geen slaven – in totaliteit meer massa steen in zijn piramides verwerken dan wie dan ook. Hij overtrof hiermee zelfs zijn zoon Choefoe, de farao die later de Grote Piramide bij Gizeh bouwde.

De piramide in Meidoem werd in verschillende fasen gebouwd. Het eerste plan was om een trappenpiramide met vier of vijf hoge treden te bouwen. Echter voordat de bouwers deze hadden voltooid, liet Snofroe de piramide al uitbouwen tot acht treden. Deze eerste uitbreiding kwam gereed in of rond zijn 14de regeringsjaar.

In zijn 15de regeringsjaar verhuisde de farao met zijn complete hofhouding naar het gebied rond Dasjoer. Daar startte hij de bouw van de knikpiramide en later de noordelijke rode piramide. Dit weerhield hem er echter niet van om arbeiders naar Meidoem terug te sturen om verder te bouwen aan de trappenpiramide. Dit zou in de laatste vijftien jaar van zijn regering plaats hebben gevonden. In deze bouwfase werd de trappenpiramide aan de buitenkant bekleed met het fijne witte Toera-kalksteen. Hierdoor kreeg de piramide vier witte, volstrekt vlakke wanden.

De indeling in en om de piramide in Meidoem was bepalend voor de latere piramides. Zoals een lange dalende gang in de piramide. De ingang is hoog in het midden van de noordwand aangebracht en de gang komt uiteindelijk uit in de grafkamer. In deze grafkamer werd ook voor het eerst de techniek van de verspringende draagstenen gebruikt. Hierdoor komen de twee wanden van de grafkamer als het ware in een punt naar elkaar toe.

Buiten was tegen de oostkant van de piramide een kleine kapel met twee stèles gebouwd. Bij de latere piramides zouden deze doorontwikkeld worden tot dodentempels. Aan de zuidkant was een veel kleinere satellietpiramide gebouwd. Waar deze voor diende is tot op heden niet duidelijk. Het hele complex was ommuurd. Vanuit het midden aan de oostelijke kant van de muur begon een processieweg. Deze was uitgehakt in het vaste gesteente van de woestijn en liep naar wat mogelijk een daltempel is geweest. Ook de processieweg en de daltempel zouden standaard worden bij de later gebouwde piramides.

 De piramide van Snofroe, Meidoem.
De piramide van Snofroe, Meidoem.

Het complex van de piramide van Snofroe in Meidoem is helaas niet meer in goede staat. De ommuring is compleet verdwenen en is nu een soort verhoogd pad. Van de grote piramide zijn nog drie hoge lagen zichtbaar die als een toren uit een heuvel van puin uitrijzen. Het is in feite de binnenste kern van de piramide die we nu zien.

Er zijn in de loop van de tijd zoveel stenen verwijderd dat het onmogelijk is om na te gaan of de piramide ooit is afgebouwd. Tot laat in de 18de eeuw was de piramide zelfs een steengroeve. Ook de kleine satellietpiramide is zwaar beschadigd. Van de kleine oostelijke kapel resten slechts nog wat blokken met daartussen de twee stèles. Op de plaats waar de daltempel zou hebben gestaan zijn alleen wat lemen muren gevonden. Of het dus daadwerkelijk een daltempel is geweest, is onzeker. Het is goed mogelijk dat het slechts muren waren met een aanlegsteiger voor de koninklijke zonneboot.

RR

Bronnen:
– The Complete Pyramids – M. Lehner