Tawosret

Oorring met cartouche van Tawosret, British Museum, Londen.
Oorring met cartouche van Tawosret,
British Museum, Londen.

Tawosret was de vierde vrouwelijke vorst in de historie van het oude Egypte en de laatste farao van de 19de dynastie volgens de Koningslijst. Zij was de tweede echtgenote van Sethy II maar werd desondanks ‘grote echtgenote’ genoemd. Deze titel was normaal gesproken slechts voorbehouden aan de eerste en belangrijkste echtgenote van de farao. Haar enige kind en zoon van Sethy II is al op jonge leeftijd overleden.

Gedurende de eerste vijf regeringsjaren van farao Siptah vervulde Tawosret de rol van regentes. Of zij ook daadwerkelijk alle macht zelf in handen had, is niet helemaal duidelijk. De machtige kanselier Bay stond haar terzijde en had wellicht meer macht of in ieder geval even veel macht als zijzelf. Dit valt op te maken uit diverse afbeeldingen en beschrijvingen van Bay.

Bij een doorgang van een tempel in Amada worden Bay aan de ene kant en Tawosret aan de andere kant even groot afgebeeld. Bay had zelfs recht op een eigen graf in het Dal der Koningen, KV 13, waar hij overigens waarschijnlijk niet begraven is geweest. In het graf zijn twee sarcofagen uit de Ramessiden Tijd gevonden. Van Bay wordt gezegd dat hij schrijver was aan het hof van Sethy II en de weduwe Tawosret wist te verleiden waarna zij hem de controle over de schatkist in handen gaf. Het lijkt er zelfs op dat hij ervoor heeft gezorgd dat Siptah op de troon kwam.

In teksten in Assoean en Gebel el-Silsila wordt vermeld dat hij ‘ervoor zorgde dat de farao de plaats van zijn vader kon innemen’. In papyrus Harris I wordt een zekere ‘Iarsoe’ beschreven, een parvenu die zichzelf omhoog wist te werken aan het hof. Er wordt ook gesproken over een periode van anarchie aan het einde van de 19de dynastie. Het lijkt wel heel waarschijnlijk dat het hier gaat om dezelfde kanselier Bay.

Fragment dodentempel Tawosret, Metropolitan, New York.
Fragment dodentempel
Tawosret,
Metropolitan, New York.

Tijdens het 5de regeringsjaar verandert Tawosret alle titels van Siptah en voorziet zichzelf van alle koninklijke titels. Ook in het graf van Siptah verwijdert ze zijn cartouches. Ongeveer een jaar later overlijdt farao Siptah en Tawosret regeert dan zelfstandig verder als farao. In diezelfde periode valt kanselier Bay in ongenade.

Tawosret was betrokken bij diverse activiteiten in de Sinaï en Palestina. Tevens verrichtte zij bouwwerkzaamheden in Heliopolis en Thebe. In Thebe liet zij graf KV 14 aanleggen en zij bouwde voor zichzelf een dodentempel ten zuiden van het Ramesseum. Tijdens haar regeerperiode heerste er onrust in het land. De regering ging ten onder aan verdeeldheid wat zelfs tot een burgeroorlog leidde. De burgeroorlog werd uiteindelijk gewonnen door Sethnacht, die de eerste farao van de 20ste dynastie werd.

De namen van Siptah en Tawosret werden uit de koningslijsten gewist zodat het leek alsof Sethnacht de directe opvolger was van Sethy II. De mummie van Tawosret is nog niet ontdekt, maar volgens sommige experts zou zij ‘de onbekende dame D’ in KV 35 kunnen zijn.

LdJ

Zie ook de koningskaart voor meer informatie over deze farao.

Bronnen:
– Monarchs of the Nile – A. Dodson
– A history of Ancient Egypt – N. Grimal
– The Complete Royal Families of Ancient Egypt – A. Dodson en D. Hilton
– The book of the pharaos – P. Vernus & J. Yoyotte