De piramide van Oenas

De zuidkant van de piramide van Oenas met de inscriptie van Chaëmwaset.
De zuidkant van de piramide van Oenas
met de inscriptie van Chaëmwaset.

De piramide van Oenas, de laatste farao van de 5de dynasie, ligt enkele honderden meters ten zuidwesten van het piramidecomplex van farao Djoser (3de dynastie). Net als alle andere piramiden uit de 5de dynastie verkeert ook die van Oenas in een slechte staat. Het bouwwerk was reeds rond het Nieuwe Rijk tot een ruïne vervallen.

De piramide, met de Oudegyptische naam ‘Volmaakt zijn de plaatsen van Oenas’, was oorspronkelijk 43 meter hoog. Hiermee was het de kleinste piramide uit het Oude Rijk. De lengte van de zijdes was 57,5 meter bij een hellingshoek van 56 graden 18’35”.

Het grootste deel van de buitenmantel van de piramide is verdwenen waardoor de losse steenblokken van de binnenkern en het puin nu goed zichtbaar zijn. Aan de zuidkant van de piramide zijn echter enkele kalksteenbokken teruggeplaatst. Hierop staan de inscripties van Chaëmwaset, de hogepriester van Ptah in Memfis. Hierop meldt Chaëmwaset dat hij in opdracht van zijn vader, farao Ramses II (19de dynastie), de piramide heeft gerestaureerd en de naam Oenas weer heeft aangebracht.

De grafkamer van de piramide van Oenas met de sarcofaag in situ.
De grafkamer van de piramide van Oenas
met de sarcofaag in situ.

De ingang van de piramide, zoals gebruikelijk aan de noordkant, bevindt zich op de begane grond en was oorspronkelijk afgesloten met een groot kalkstenen blok. Er zijn sporen gevonden die aantonen dat er een kleine toegangskapel moet zijn geweest. Een dalende gang van een meter veertig hoog leidt naar een vestibule.

Hier begint een horizontale gang waarin de resten van drie granieten valplaten nog aanwezig zijn. Deze gang leidt naar de kern van de piramide en komt uit in een voorvertrek. In de oostzijde van het voorvertrek is een kleine opening die toegang verschaft tot een kamer met drie nissen. Deze nissen werden mogelijk gebruikt voor de ka-beelden van de farao.

Een opening in de westzijde van het voorvertrek leidt naar de grafkamer met de sarcofaag nog in situ. Deze sarcofaag is van zwart basalt, wat symboliseerde dat Oenas in vruchtbare grond lag. Het blauw beschilderde plafond van de grafkamer is bezaaid met gouden, vijfpuntige sterren en symboliseert de hemel.

De wanden rond de sarcofaag zijn versierd met geschilderde reliëfs in de vorm van houten lambrisering en een rieten mat, het synoniem van de archaïsche mastaba’s met nissen. De steunmuren van de grafkamer, het voorvertrek en het laatste deel van de horizontale gang zijn voorzien van Piramideteksten.

Hiermee was Oenas de eerste farao die deze teksten in zijn graf liet aanbrengen. De zorgvuldig in verticale registers aangebrachte hiërogliefen waren stuk voor stuk blauw beschilderd. Later zouden de farao’s van de 6de dynastie ook vergelijkbare teksten in hun piramiden laten aanbrengen.

RR

Lees ook: Dodentempel en processieweg van Oenas

Bezoek ook www.saqqara.nl

Bronnen:
– The Complete Pyramids – M. Lehner
– De Piramiden van Egypte – A. Siliotti
Heilige Plaatsen in het oude Egypte – L. Oakes
– Foto zuidkant van de piramide – Roel Rijsdam