Senwosret II

Piramide van Senwosret II, El-Lahoen.
Piramide van Senwosret II,
El-Lahoen.

Senwosret II was de vierde vorst van de 12de dynastie volgens de Koningslijst. Hij was de opvolger van Amenemhat II. Er wordt vanuit gegaan dat hij de zoon van Amenemhat II was, maar er zijn geen bronnen die dit onderschrijven.

Gedurende vier jaar regeerde Senwosret II in een co-regentschap met zijn voorganger. Na het overlijden van Amenemhat II verliep de machtsovername schijnbaar zonder problemen. Volgens de koningslijst van Turijn regeerde Senwosret II negentien jaar.  De tot op heden hoogst gevonden regeringsdatum van Senwosret II is afkomstig van een stèle uit rode zandsteen die in 1932 werd aangetroffen in een verlaten steengroeve bij de plaats Tosjka: de datering, door een beschadiging slecht leesbaar, is regeringsjaar 8 of 9.

De grote koninklijke echtgenote van Senwosret II was Chnoemetneferhedjet I Weret. Aangezien zij niet de titel koningsdochter heeft, was zij waarschijnlijk niet van koninklijke afkomst. Samen kregen zij een zoon, de latere Senwosret III. De naam van een andere zoon, Senwosretseneb, wordt genoemd op een papyrus uit Kahoen die zich tegenwoordig in het Ägyptisches Museum in Berlijn bevindt. Ook de namen van drie dochters zijn bekend: Itakayt, Neferet en Sathathorioenet. De laatste zou met haar broer Senwosret III in het huwelijk treden. 

Aan het begin van zijn regering koos Senwosret II Lahoen, nabij de Fajoem, als locatie voor zijn piramide. Het bouwwerk werd net als andere piramides uit het Middenrijk voornamelijk uit tichelsteen opgetrokken. Toen de kalkstenen deklaag door latere generaties werd verwijderd, erodeerde de piramide. Een innovatie aan het gebouw was het verplaatsen van de ingang van de noordzijde naar de zuidzijde van het bouwwerk. Dit werd waarschijnlijk gedaan om grafrovers te misleiden.

De uraeus van Senwosret II, Egyptisch Museum, Caïro.
De uraeus van Senwosret II,
Egyptisch Museum, Caïro.

Over gebeurtenissen uit de regeerperiode van Senwosret II is niet veel bekend. Er wordt vanuit gegaan dat het een relatief vreedzame periode was. In Wadi Gasoes aan de Rode Zeekust is een stèle uit zijn 1ste regeringsjaar gevonden. Hierop wordt melding gemaakt van ‘het oprichten van (Senwosret II) zijn monumenten in het godsland.’

Een stèle van een zekere Sobekhotep uit het 6de regeringsjaar meldt: ‘Zijne majesteit gaf mij opdracht om de belastingen van de koninklijke domeinen van het hoofd van het Zuiden en Thebe te collecteren en dat ik de tempels rein moest maken.’  Over de koninklijke hofhouding van Senwosret II is ook weinig bekend. De hoogste ambtenaren zullen waarschijnlijk in de buurt van het piramidecomplex van de koning in Lahoen zijn begraven, maar deze graven zijn zwaar beschadigd. Een van zijn belangrijkste hovelingen zou ‘de opzichter van alle koninklijke werken in het gehele land’ Inpy zijn geweest. Hij was ook tijdens de regering van Senwosret III nog actief.

Een van de grootste veranderingen die plaats vond tijdens de regering van Senwosret II was het aanpassen van de koninklijke titulatuur. Elke farao had vijf koninklijke namen: de eerste was zijn Horus-naam, gevolgd door de Nebty-naam (Beide Meesteressen-naam), de gouden Horus-naam, de Nesoe-bity-naam (koning van Opper- en Neder-Egypte-naam) en de Sa-Ra-naam (zoon van Ra-naam). In het Oude Rijk en vroege Middenrijk waren de Horus- en Nebty-naam van de koning gelijk.

Amenemhat I uit de 12de dynastie bijvoorbeeld had Hekenmaät als Horus-naam en als Nebty-naam. Senwosret II was de eerste koning van wie zijn Horus-naam anders was dan zijn Nebty-naam. Zijn Horus-naam luidde Sesjemtaoey en zijn Nebty-naam Sechamaät. Door deze vernieuwing bereikte de koninklijke titulatuur zijn definitieve vorm, die tot in de Ptolemaeën Tijd in gebruik zou blijven.

De eerste farao’s uit het Middenrijk hadden allemaal een co-regentschap met hun opvolger gekend. Het bewijs voor een eventueel co-regentschap van Senwosret II en Senwosret III is erg mager. Het enige bewijs is een scarabee met de namen van de koningen.

PvG

Zie ook de koningskaart voor meer informatie over deze farao.

Bronnen:
– The Middle Kingdom of Ancient Egypt – W. Grajetzki
– Chronicle of the Pharaohs – P.A. Clayton
– The Complete Royal Families of Ancient Egypt – A. Dodson en D. Hilton
– Ancient Egyptian Coregencies – B. Murnane