Horemheb

Horemheb ontvangt het eregoud,
Rijksmuseum van Oudheden, Leiden.
Horemheb ontvangt het eregoud,
Rijksmuseum van Oudheden, Leiden.

Farao Horemheb was de laatste vorst van de 18de dynastie volgens de Koningslijst. Over zijn afkomst is bijna niets bekend, behalve dat hij vermoedelijk afkomstig was uit Henes-Nesoet, het moderne Kom el-Ahmar Sawaris nabij de Fajoem. Horemheb was een beroepsofficier die waarschijnlijk ten tijde van de regering van Achnaton aan zijn loopbaan is begonnen.

Tijdens de regering van Toetanchamon maakte hij echt carrière. Hij werd opperbevelhebber van het leger en kreeg zelfs vlak voor het overlijden van Toetanchamon de titel ‘kroonprins’ en ‘koningsafgevaardigde’. Deze titels maakten van Horemheb de beoogde troonopvolger. Echter na het overlijden van Toetanchamon was het de vizier Eje die de volgende koning werd.

Na de vierjarige regeerperiode van Eje usurpeerde Horemheb zijn monumenten. Tevens werd de naam van Eje, net als die van Achnaton, Semenchkara en Toetanchamon, niet meer in de koningslijsten weergegeven. Dit doet vermoeden dat door de machtsovername van Eje de relatie tussen de twee mannen vijandig was geworden. De afbeeldingen van Eje in zijn graf in het Dal der Koningen (KV 23) zijn beschadigd; ook dit zou het werk van Horemheb geweest kunnen zijn.

Horemheb geflankeerd door Isis en Anoebis, Dal der Koningen, Loeksor.
Horemheb geflankeerd door Isis en Anoebis,
Dal der Koningen, Loeksor.

Over de regeringsduur van Horemheb is binnen de egyptologie discussie. Deze variëert tussen de veertien en dertig jaar. Tijdens zijn regering hervormde hij het binnenlandse bestuur van Egypte. Hij benoemde nieuwe rechters en ambtenaren en verdeelde de macht over Egypte onder twee viziers.

Daarnaast zorgde Horemheb ervoor dat de priesters van Amon-Ra niet te machtig zouden worden; hij deed dit door betrouwbare militairen op hoge priesterfuncties te plaatsen. Ook hervormde hij het leger. Alle hervormingen werden vastgelegd in het ‘bevelschrift van Horemheb’. Op verschillende belangrijke plaatsen werd dit decreet op centrale plaatsen tentoongesteld. Zo werd er voor de ingang van de tempel van Karnak een grote stèle met het bevelschrift geplaatst.

Horemheb was op bouwkundig gebied in heel Egypte actief. In de tempel van Karnak bouwde hij de tweede en negende pyloon (toegangspoort). Als vulling van de bouwwerken liet hij de restanten van de afgebroken tempels van Achnaton gebruiken. De door Amenhotep III gebouwde, maar nog niet geheel gedecoreerde tiende pyloon, werd door Horemheb voltooid.

Horemheb was voor zijn troonsbestijging getrouwd met een onbekende vrouw, Amenia. Zij is kennelijk voor zijn troonsbestijging overleden aangezien een vrouw met de naam Moetnodjemet als echtgenote is afgebeeld op het kroningsbeeld van Horemheb, dat zich in Turijn bevindt. Over Moetnodjemet is niets met zekerheid bekend. Er wordt soms verondersteld dat zij een zus was van Nefertiti, de echtgenote van Achnaton. Horemheb bleef, voor zover bekend, kinderloos. Dit zorgde ervoor dat hij voor zijn opvolging een legerkameraad, generaal Paramessoe, aanwees.

Horemheb was tijdens zijn militaire carrière begonnen aan de bouw van een graf in Sakkara. Toen hij koning werd, gaf hij opdracht om een graf in het Dal der Koningen (KV 57) aan te leggen. Hier werd hij begraven. Volgens een opschrift op de muren van zijn graf zou zijn mummie, nadat het graf geplunderd was, naar het graf van Tawosret en Sethnacht (KV 14) zijn gebracht om hersteld te worden. Wat er daarna met zijn mummie is gebeurd, is niet bekend.

PvG

Zie ook de koningskaart voor meer informatie over deze farao.

Bronnen:
– The Complete Royal Families of Ancient Egypt – A. Dodson en D. Hilton
– Chronicle of the Pharaohs – P.A. Clayton
– Karnak, evolution of a temple – E. Blyth