Amenemhat II

Detail sfinx van Amenemhat II, Louvre, Parijs.
Detail sfinx van Amenemhat II,
Louvre, Parijs.

Farao Amenemhat II was de derde vorst van de 12de dynastie volgens de Koningslijst. Hij was de opvolger van farao Senwosret I. Zijn relatie tot Senwosret I is niet geheel helder. Er wordt vanuit gegaan dat Amenemhat II de zoon van Senwosret I was, al wordt hier nergens officieël melding van gemaakt. De biografie van een gouwvorst uit de tijd van Senwosret I, in Beni Hassan, maakt melding van een koningszoon met de naam Ameny, een verkorte vorm van de naam Amenemhat. Zeer waarschijnlijk is de genoemde Ameny de latere Amenemhat II.

Er is niet veel informatie beschikbaar over zijn ongeveer 35-jarige regeerperiode. In Memfis zijn verschillende stukken van een grote stèle gevonden waarop belangrijke momenten uit de waarschijnlijk vroege periode van zijn regering zijn vastgelegd. Het grootste teruggevonden fragment fungeerde als voetstuk van een kolossaal beeld van Ramses II uit de 19de dynastie. De teksten zijn in een korte telegramstijl opgesteld. Er wordt onder andere melding gemaakt van een militaire expeditie in Azië. De tekst spreekt over de vernietiging van de plaatsen Ioeai en Iasy, de locatie van deze plaatsen is onbekend.

Er werden 1554 mensen gevangengenomen en naar Egypte gebracht. Ook wordt melding gemaakt van verschillende buitenlanders die tribuut aan de koning komen brengen, waaronder ‘de kinderen van de heersers van Azië’ en ‘de kinderen van de leider van Koesj’. De expeditie in Azië kan gezien worden als een demonstratie van de macht van de nieuwe koning; dit is een reden om de tekst in het eerste deel van de regering van Amenemhat II te plaatsen. Het is echter niet mogelijk een exacte datering te geven.

In de Sinaï is een aantal inscripties uit de tijd van Amenemhat II teruggevonden die aantonen dat de koning in regeringsjaar 2, 11 en 24 expedities naar dit gebied liet uitvoeren.

Sfinx van farao Amenemhat II, Louvre, Parijs.
Sfinx van farao Amenemhat II,
Louvre, Parijs.

Er is bewijs voor diplomatiek contact tussen Egypte en de Levant tijdens de regering van Amenemhat II. Sieraden met de naam van de farao zijn teruggevonden in de koninklijke graven in Byblos in Libanon. In de fundering van de tempel van Monthoe in El-Tod, ten zuiden van Loeksor, zijn vier bronzen doosjes gevonden met op het deksel de naam van Amenemhat II. De inhoud bestond uit zilveren voorwerpen van Aegeïsche en Babylonische afkomst. In zijn piramidecomplex in Dasjoer zijn de graven van de koningsdochters Chnoemet, Ita en Itaweret ongeschonden aangetroffen. Juwelen uit het graf van Chnoemet zijn van Aegeïsch ontwerp.

In tegenstelling tot zijn vader en grootvader besloot Amenemhat II zijn piramidecomplex niet in El-Lisjt te bouwen maar in Dasjoer. Het is onbekend waarom hij deze keuze maakte. Behalve de tichelstenen kern van de piramide is er tegenwoordig niet veel meer van het bouwwerk over. De bewoners van nabijgelegen nederzettingen hebben alle oorspronkelijke Toera-kalkstenen bekledingsblokken verwijderd. Hierdoor is het niet mogelijk de hellingshoek en de exacte omvang van de piramide te bepalen.

De koninklijke echtgenote van Amenemhat II was Keminoeb. De precieze afkomst van deze vrouw is niet bekend. Wel weten we dat zij in het piramidecomplex in Dasjoer is begraven. Samen kregen zij een zoon, de latere troonopvolger Senwosret II. Geheel volgens de traditie van de 12de dynastie had Amenemhat II een co-regentschap met zijn zoon. Een rotsinscriptie in Assoean maakt hiervan melding.

PvG

Zie ook de koningskaart voor meer informatie over deze farao.

Bronnen:
– The Middle Kingdom of Ancient Egypt – W. Grajetzki
– The Complete Royal Families of Ancient Egypt – A. Dodson en D. Hilton
– Chronicle of the Pharaohs – P.A. Clayton