Voedsel
Voor de kennis over voedsel en de voedingsgewoonten van de Egyptenaren zijn we aangewezen op de voorstellingen en voorwerpen uit graven. In de Egyptische samenleving speelde de dagelijkse voedselbereiding voor de doden een even belangrijke rol als voor de levenden. Op basis van archeologisch onderzoek valt een opvallend onderscheid te maken tussen de producten die ...
Tijdmeting in het oude Egypte
De Egyptenaren waren goed in tijdmeting. Dit was belangrijk omdat tempelrituelen vaak op specifieke tijden plaats moesten vinden. Speciale urenpriesters waren bedreven in het bepalen van de tijd. In wisselende ploegen volgden zij gedurende dag en nacht op het tempeldak het verloop van de uren en de stand van de sterren. Ze verdeelden de dag daarbij ...
Strijdwagens in het oude Egypte
De Hyksos namen tijdens de Tweede Tussenperiode de macht in Egypte over. Zij beschikten over strijdwagens, elk voortgetrokken door twee paarden. Vermoedelijk maakten de Egyptenaren zo voor het eerst kennis met dit snelle vervoermiddel. Het woord voor strijdwagen ‘wereryt’ ontstaat ook in deze periode. Dezelfde term werd later gebruikt om er rijtuigen in zijn algemeenheid ...
Sport in het oude Egypte: zwemmen
In een land dat grotendeels afhankelijk was van de Nijl was zwemmen niet alleen een geliefd tijdverdrijf, maar vaak ook noodzakelijk om te overleven. Het Oudegyptische woord voor ‘in het water zijn’ of ‘zwemmen’ luidt mehie. Het determinatief bij dit woord is een teken dat een zwemmende man weergeeft. Het Egyptische zwemmen lijkt enigszins op ...
Sport in het oude Egypte: worstelen
Worstelen was één van de meest populaire vormen van tweestrijd in het oude Egypte en werd beoefend door zowel jongeren als volwassenen. De exacte regels zijn onbekend, omdat ze nooit zijn opgetekend. Alle informatie moet worden gehaald uit voorstellingen. Zo is onbekend welke grepen wel of niet waren toegestaan of op basis waarvan men een ...
Sport in het oude Egypte: vissen
De oude Egyptenaren kenden diverse methoden om vis te vangen, namelijk met netten, met een speer of harpoen waaraan vissen gespietst werden of met hengels. Omdat de belangrijkste reden om vis te vangen de behoefte aan eten was, kunnen vanuit ons hedendaags perspectief niet alle methodes als sport worden beschouwd. Visvangst met netten Vanuit boten konden vissen ...
Sport in het oude Egypte: tweestrijd en boksen
Het motief van een tweestrijd is van oudsher erg populair in Egypte. Het verwijst indirect naar de dualiteit in de samenleving die sinds de eenwording van Opper- en Neder-Egypte altijd een rol is blijven spelen. In de mythologie wordt dit tot uiting gebracht in de strijd tussen Horus en Seth. Deze rivaliserende goden betwisten het ...
Sport in het oude Egypte: stokgevechten
Het meest populaire spel onder schippers van het Oude Rijk was het zogenaamde ‘stotende vissers’. Dit schaduwgevecht was een populaire, maar ook ruwe sport. Het staat veelvuldig afgebeeld in mastaba’s en werd gespeeld op smalle kanalen en de vertakkingen van de Nijl. De lichte papyrusboten zijn vaak zwaar beladen met pluimvee en diverse landbouwproducten. In ...
Sport in het oude Egypte: hardlopen
De Egyptenaren staan niet bekend om hun intensieve sportbeoefening zoals de sporters uit de Griekse oudheid. Toch zijn er wel voorbeelden te geven van lichamelijke inspanning. Een belangrijk onderscheid dient hierbij te worden gemaakt tussen sportbeoefening als militaire ’training’ en fysieke inspanningen uit religieuze of rituele overwegingen. Hardlopen was al in de Vroeg-dynastische Tijd voornamelijk ...
Sport in het oude Egypte: boogschieten
De pijl en boog behoren tot de oudste wapens en werden voornamelijk gebruikt in de strijd en om ermee te jagen. Afbeeldingen van jagers die met hun pijl en boog een prooi najagen zijn vooral uit prehistorische rotstekeningen bekend. Ook komen deze voorstellingen voor op Naqada vazen, ivoren handvatten van vuurstenen messen en schminkpaletten uit ...
Schoeisel in het oude Egypte
In het oude Egypte bestond schoeisel voornamelijk uit sandalen, met als basisvorm het model van een teenslipper. Ze waren gemaakt van plantaardige materialen of van leer. De sandalen hadden een platte zool die uit een of meer lagen kon bestaan. Links en rechts van de zool zaten banden die op de wreef verbonden waren met ...
Priesters
Volgens Papyrus Harris zou de tempel van Amon in Karnak aan het eind van het Nieuwe Rijk ruim 81.000 mensen in dienst gehad hebben. Als dit klopt, dan waren tempelcomplexen een van de grootste werkgevers in het oude Egypte. Niet alle medewerkers zullen priesters zijn geweest. Het woord priester kan in dit opzicht ook misleidend ...
Muziek en muziekinstrumenten – deel 2
De muziekinstrumenten die bekend waren in het oude Egypte, zijn in vier groepen in te delen, namelijk: aerofonen, membranofonen, idiofonen en chordofonen. Dit tweede deel gaat over de chordofonen en het lied van de harpspeler. Chordofonen (snaarinstrumenten) Bij chordofonen komt het geluid tot stand door middel van trillende snaren. De Egyptenaren kenden de luit, de lier en ...
Muziek en muziekinstrumenten – deel 1
In het oude Egypte speelden muziek en dans een belangrijke rol. Voor de Egyptenaren was muziek een manier om vreugde te bevorderen en om zorgen te vergeten. Muziek en dans brengen mensen soms in vervoering in een sfeer die doordrongen is van het goddelijke. Daarom was muziek ook niet weg te denken uit de Egyptische ...
Meubilair
De mooiste en best bewaarde meubels die uit het oude Egypte bewaard zijn gebleven, zijn afkomstig uit graven. De Egyptenaren geloofden dat na het sterven het leven in een andere wereld werd voortgezet. Dit nieuwe leven, kende dezelfde menselijke geneugten, maar ook dezelfde noden als het aardse bestaan. Graven werden daarom opgevat als eeuwige woonhuizen ...
Lekkernijen in het oude Egypte
Uit verschillende poëtische teksten wordt duidelijk dat de Egyptenaren een grote voorkeur hadden voor zoete producten. Voorstellingen in graven tonen lekkernijen als druiven, vijgen, dadels en de vruchten van de doempalm. Een belangrijk zoetmiddel was de peulvrucht van de Johannesbroodboom. Als hiëroglief werd het gebruikt om er het woord ‘zoet’ mee uit te drukken. Vanaf ...
Kleding
In het dagelijks leven van de Egyptenaren is textiel altijd een van de belangrijkste en meest gebruikte artikelen geweest. Vele grafschilderingen, beelden en bij opgravingen gevonden kleding geven ons een goede indruk van de wijze waarop mensen gekleed gingen. De Egyptenaren kenden maar weinig verschillende typen kledingstukken. Mannen droegen meestal een eenvoudige lendendoek van linnen ...
Kalenders in het oude Egypte
Het oude Egypte was een landbouwbeschaving en sterk afhankelijk van de wisselende seizoenen. Daarom ontstond de behoefte om de tijd exact te kunnen bepalen. Hiervoor richtte men zich op de dagelijks terugkerende zon, maar ook de cyclus van de maan en het verschijnen van bepaalde sterren werden gebruikt om de tijd te bepalen. Zo ontstonden ...
Gouwen in het oude Egypte
Het oude Egypte was verdeeld in bestuurlijke provincies ofwel gouwen. Deze gouwen ontwikkelden zich uit dorpsgemeenschappen die in de loop der tijd fuseerden tot grote districten of provincies. Het Oudegyptische woord voor district was sepat, dat verwees naar een stuk land met irrigatiekanalen. Opper-Egypte telde 22 gouwen met redelijk vaste grenzen. Neder-Egypte bestond oorspronkelijk uit 16 ...
Drank in het oude Egypte
De kennis over de eet- en drinkgewoonten van de Egyptenaren is vooral gebaseerd op de voorstellingen en voorwerpen uit graven. De Egyptenaren kenden diverse soorten dranken, waaronder melk, bier en wijn. Bier behoorde tot het dagelijks voedsel en werd door alle lagen van de bevolking gedronken. Melk en wijn behoorden niet tot het dagelijkse menu. Melk De ...
Deir el-Medina – het dagelijks leven
Het ambacht van de arbeiders ging veelal over van vader op zoon. De arbeiders werden opgedeeld in twee groepen: een linkerploeg en een rechterploeg. Deze ploegen hadden elk een eigen voorman met assistenten. Schrijvers zorgden voor alle verslagen over bijvoorbeeld de voortgang per arbeider, de salarissen en de boekhouding van het gebruikte materiaal. Aan één ...
De Nijloverstroming en Nilometers
Elk jaar trad de Nijl buiten haar oevers. Omdat de Egyptenaren geen verklaring hadden voor de overstroming, zagen ze het als goddelijk werk. Ze beschouwden de eerste cataract bij Assoean als het brongebied van de Nijl. Ze geloofden dat de Nijl hier ontsprong in een onderaardse grot op het eiland Bigga. De Nijlgod Hapi werd ...
De jacht
Uit de prehistorie zijn vele afbeeldingen bewaard gebleven van de jacht. Op rotsinscripties, schminkpaletten en vazen van aardewerk zijn vaak jagers te zien die als enige kledingstuk een fallusbuidel droegen. Zij hanteerden pijl en boog en harpoenen. De jacht op woestijndieren, nijlpaarden en watervogels werd beschouwd als het afweren van vijandige machten die de Maät, ...
De Godsvrouw van Amon
Vanaf het begin van het Nieuwe Rijk schonk de farao zijn koninklijke dochter of één van zijn bijvrouwen ten huwelijk aan de rijksgod Amon-Ra. De reden hiertoe moet worden gezocht in de steeds groter wordende macht van de priesters van Amon in Thebe. Door zijn dochter in de rol van Godsvrouw van Amon direct in ...
De eenwording van het oude Egypte
De eenwording van Opper- en Neder-Egypte wordt gezien als het begin van de Egyptische beschaving. Er is echter veel onduidelijkheid en onenigheid over het moment waarop de vereniging precies plaatsvond en welke processen en ontwikkelingen daaraan voorafgingen. De culturele fasen van ontwikkeling in de prehistorie van Egypte die leidden tot de uiteindelijke eenwording, worden in drie ...
Bordspelen – deel 2
De oude Egyptenaren speelden in hun vrije tijd verschillende bordspelen. In dit deel worden de bordspelen ‘slangenspel’ (mehenoe) en ‘honden en jakhalzen’ beschreven. Slangenspel Een van de oudst bekende bordspelen van de Egyptenaren is het slangenspel dat letterlijk omkronkeling betekent. Dit verwijst naar de vorm van het spelbord dat een gestileerde weergave is van een slang ...
Bordspelen – deel 1
De oude Egyptenaren speelden in hun vrije tijd verschillende bordspelen. In dit deel worden de bordspelen ‘senet’ en ‘tjaoe’ beschreven. Senet Onder de Oudegyptische bordspelen was senet (het passeren) verreweg het populairst. Meer dan veertig exemplaren van dit bordspel zijn bewaard gebleven in graven uit het Nieuwe Rijk. Uit archeologische vondsten blijkt dat het door alle lagen ...
